“Ekmek parası'' diyebileceğimiz kadar öncelikli, “ekmeğini taştan çıkarmak” deyimini dilimize yerleştirecek kadar kıymetli ekmeğin buğday başaklarının serpilip büyümesiyle başlayan yolculuğu, sofralarımızda müthiş bir besin ve lezzet kaynağına dönüşmesiyle son buluyor. Hem öğünlerin hem kültürün vazgeçilmezi ekmeğin lezzeti kadar, uzun ömürlü olması ve israf edilmemesi de oldukça önemli. Peki öğünlerin vazgeçilmezi ekmekler nasıl muhafaza edilmeli?

Yapılan araştırmalar, dünya genelinde her yıl 1.3 milyar ton gıdanın kayıp ya da israf edildiğini gösteriyor. Bu rakam insanların tüketimi için üretilen gıdaların 3’te 1’inin israf edildiği anlamına geliyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2011’de kurduğu Gıda Kaybı ve İsrafının Azaltılması İçin Gıdanı Koru (Save Food) Küresel İnisiyatifi’nin bölgesel devamı olan “Sıfır Atık Sıfır Açlık: Gıda Kayıpları ve İsrafını Azaltmak İçin Destek Projesi”nin sonunda, FAO’nun teknik desteğiyle Türkiye’de de gıda kaybı ve israfına ilişkin ilk ulusal stratejisi ve eylem planı hazırlandı.

Endüstriyel fırınlara, usta fırıncılara ve mutfakta harikalar yaratanlara özel ekmekçilik ürünleriyle farklı çözümler geliştiren Lesaffre Türkiye, alanında uzman olduğu ekmek konusunda israfı önlemek adına farkındalık artırmayı hedefleyen yöntemler sunuyor. Sofraların vazgeçilmez lezzeti ekmeklerin bozulmaması ve bayatlamaması için alınması gereken önlemlerin başında tabii ki yenilebilecek miktarda ekmek satın almak geliyor. Ancak bunu bir türlü yapamıyor ve alışveriş esnasında elinizi bol tutuyorsanız, aldığınız ekmekleri uzun süre saklamak ve israfa engel olmak adına sizler için önerilerimiz var.

Lesaffre Türkiye markasının Baking Center ve İnovasyon Direktörü Kerem Çetin, ekmekleri saklamanın ve uzun süre kullanmanın en başarılı 5 yöntemini şöyle sıralıyor. 

1- Buzdolabında bekletmemek önemli!

Ekmeklerin buzdolabında saklanmasının iyi bir alternatif olmadığını belirten Çetin, şunları söylüyor: “Ekmek, buzdolabına girdikten sonra içindeki karbonhidrat molekülleri “retrogradasyon” yani "geriye hareket" durumu yaşar. Bu durum sonucunda, ekmeğin içindeki moleküller kristalize olarak ekmekten ayrışır. Böylece ekmek hem çok daha hızlı bayatlar hem de ne yazık ki lezzetini kaybeder. Bu nedenle, 2-3 günlük bir süre için ekmekleri oda sıcaklığında muhafaza etmek, buzdolabından daha doğru bir tercih olacaktır.” 

2- Ekmeği uzun süre saklamak için bir alternatif: Dondurucu

 Ekmeğin buzdolabına göre dondurucuda saklanmasının daha iyi bir alternatif olduğunu belirten Çetin, şunları söylüyor: “Ekmek, buzdolabına girdikten sonra içindeki karbonhidrat molekülleri “retrogradasyon” yani "geriye hareket" durumu yaşar. Bu da ekmeğin daha hızlı bayatlamasına yani ekmek içi ve kabuk yapısının sertleşmesine neden olur. Eğer ekmeği daha uzun süre saklamak istiyorsak, en doğru seçenek dondurucuda saklamak olacaktır. Retrogradasyon olayı, dondurucuda çok daha düşük seviyede gerçekleşmektedir. Bu yöntemi uygularken, dondurucudan çıkarıp çözdürdüğümüz ekmeği tekrar dondurucuya koymamamız gerektiğini unutmamalıyız. Bu nedenle, ekmeğinizi dondurucuya porsiyonlar halinde koymanızı tavsiye ederiz. Eğer dondurucuda saklama imkanımız yoksa, onun yerine hava almayacak şekilde kapta veya klipsli gıdaya uygun poşetlerde saklanması daha sağlıklı bir çözüm olacaktır. Ancak küflenme riskinden dolayı, bu şekilde uzun süre saklamak da mümkün olmayacaktır. Koruyucu içermeyen bir ekmek, küflenmeden ortalama 3-4 gün saklanabilir.

3- Oda sıcaklığında en fazla iki gün muhafaza edilebilir

Alınan ekmeği kısa sürede tüketeceğinizi düşünüyorsanız, oda sıcaklığında da muhafaza etmeniz mümkün. Ekmeğinizi iki günden fazla olmamak kaydıyla, ortalama 20ºC oda sıcaklığında, kiler veya ekmek kutusu gibi doğrudan güneş ışığından uzak, serin ve kuru bir yerde bekletebilirsiniz. Aksi halde neme maruz kalan ekmek hızlıca küflenebilir.

4- Soğuduktan sonra bütün halde saklayın 

Ekmekleri, kendi doğal nemini hapsetmesine yardımcı olacak şekilde saklamak da önemli püf noktalar arasında yer alıyor. Kağıt ambalajlarda saklamak yeterli olmayabilir; çünkü birçok kağıt hava geçirir. Sıcak ekmeklerin kağıt ambalajlara konması, tüketicileri yanıltmamalı. Sıcak bir ekmeğin sağlıklı bir şekilde soğuması için, havayla temasa ihtiyacı vardır. Sıcak ekmek, bulunduğu ambalajda nemlenmeye neden olur ve bu küflenmeyi hızlandırabilir. Ancak ekmek soğuduktan sonra hava ile temasını kesecek ambalajlar veya saklama kapları tercih edilebilir. Ekmeği bütün olarak muhafaza etmek ise, nem kaybını yavaşlatarak ekmeğin raf ömrünün uzamasına yardımcı olacaktır.

5- Donmuş ekmek oda sıcaklığında çözülmeli 
Dondurucuda muhafaza edilen ekmek, oda sıcaklığında çözülmesi beklendikten sonra afiyetle tüketilebilir. İlk tazeliğini yeniden elde etmek için fırında veya ekmek kızartma makinesinde birkaç dakika ısıtmanızı tavsiye ederiz.